Tatami düşünce biçimi
Dojonun zemininin her santimetre karesi, diğer santimetre karelerine göre bir kıdeme sahiptir ve bu duruma gereken saygı gösterilmelidir. Bu deshi’nin( öğrenci izdeş takipçi) dojo içinde kendi derecesine uygun olmayan bir yere oturduğu asla görülmez. Bu durum farklı derecelere (kyu-dan) sahip olan iki deshi arasında da geçerlidir. Öğrenci diğer öğrencilerle olan ilişkisine göre oturacağı yeri, kendinden kıdemli olanların karşısındaki durumunu belirtecek şekilde seçer.
Dojonun içinde ve dışında, davranışları, elbiseleri gösterişten uzak sade ve temizdir. Bunda aşırıya kaçmakta düzensiz ve disiplinsiz bir ruhun göstergesi olarak kabul edilir. İdman üniforması, yalnızca idman üniformasıdır. Kişisel bir üniforma ya da gösterişli bir üniforma giymek ego’nun göstergesidir ve ego izdeşin yok etmeye çalıştığı bir şeydir.
Sensei bir öğretmenden çok bir rehberdir. Sensei sözcüğü “önceden doğan” şeklinde tercüme edilebilir. Bu sözcükten de anlaşılacağı gibi, sensei, öğrencinin ulaşmaya çalıştığı yerde olan kişidir. Kencho, yani dojonun baş ustası olarak görevi, öğrencilerinin doğru yolda ilerlemelerini sağlamaktır. O, yalnızca doğru yolu işaret eder; gerçek yolculuk öğrenciye kalır. İyi bir sensei, öğrencilerini ne yaptıklarıyla ,ne de yapabilecekleriyle etkiler. Ürkütücü bir irade yoğunluğu saçan sensei’ye karşı asla dikkatsizce ya da rastgele davranılamaz. O asla, hiçbir şart altında , kendisine saygı gösterilmesini beklemese de, kıdemli öğrenciler bu konu üzerinde titizlikle dururlar. Senseilerine karşı saygısızca bir davranışı, kişisel bir hakaret olarak değerlendirir ve buna göre tepki verirler. Böyle bir tepkiyi, sensei’lerini şereflendirmek için göstermezler; iyi bir sensei, zaman zaman herkesin gevşemesini ve olağan davranmasını tercih eder. Bunun yanı sıra, kıdemli bir öğrenci, disiplinin sensei’nin karşısında eğilmenin, kişinin kendi yararına yaptığı bir çalışma olduğunu bilir.
Bir dojoda sensei’nin bile, kutsal mekan, yani shinza karşısında ikinci rolü vardır. Büyük yada küçük, sade yada süslü olsun, kutsal mekan, dojodaki en kıdemli nokta dır. İstisnasız olarak her dojonun kutsal bir mekanı vardır ve bu mekana karşı büyük saygıyla davranılır. Tıpkı bir samurainin kılıcı gibi kutsal mekan da, yalnızca bir nesne olmanın ötesindedir ve dojonun gerçek ruhunu ifade eder. Kişi ne kadar üstün olursa olsun, shinza ona sürekli olarak, hala gidecek ne kadar çok yolu olduğunu anımsatır.
Antrenman yapılan yere daima selam vererek girmek gerekir. Bunun askeri bir anlamı yoktur; başı eğmek tevazu(alçak gönüllülük) göstergesidir. Hiçbir zaman burun havada “ ben her şeyi biliyorum” tavrında olunmamalıdır. Alçak gönüllü olmak ve selamlamak, günlük hayatın tüm etkilerini kapının dışında bırakmanın sembolik bir şeklidir. Çünkü bunlar karate do daki gelişmenize engel teşkil ederler.
Dojo öğretmenle öğrencinin iletişime geçtikleri yerdir. Senseinin bilgisini sessizlik ortamında paylaşması gerekmektedir. Dojada sensei bir tekniği açıklarken soru sormamak, dikkat dağıtıcı hareket ve davranışlardan da kaçınılmalıdır. Bunun ilk nedeni sensei bunu yaparken tüm yüreğini ortaya koymaktadır, bilgi ve yürek akışını bozmamak önemlidir. İkinci ve daha önemli sebebi ise; karate de anlamadan önce duymak görmek zorunludur. Gevezelik anlamsızdır . Verilen eğitim uzun zamanlar sonucunda nihai durumu göstermektedir buna da saygılı olmak gerekir. Sensei, öğrencilerinin kendi eylemlerine özen göstermelerini daima taktir eder.
Dojo antrenman sırasında ego’nuzu öldürmeniz gereken kutsal bir alandır. Dojoya girerken kendi beninizi kapının önünde bırakmalısınız. Hayatta gerçeğin ifadesi “söz” yoluyla olur. Karate de ise bu iç düşünceyi hareket ifade eder.
Dujoda teknik uygularsınız, vücudunuzu kontrol etmeyi öğrenirsiniz, ama bu buz dağının yalnızca görünen kısmıdır. Esas savaşınız “ben”inizle olan savaştır. savaşçı öğrenci, çalışmalarının değerini bir rakipte aramadan önce kendi iç kavrayışını (duygularını) inceleyip kontrol altına almanın üzerinde durmalıdır.
Dojonun en yüksek anlamı insanın kendine karşı verdiği savaşın alanı olmasıdır. Engeller yalnızca öğrencinin teknik hataları kusurlarıdır. Asıl amaç esas benliğine ulaşabilmektir. Dojo bir şey yapılan ve uygulanan alan değildir. Kusursuzluk arayışında bir guruba dahil olduğunuz yerdir.
Dojoda “neden ve nasıl “ üzerinde odaklanmamalı, gerçek iç sessizliği aramalısınız. Çalışma sırasında parazit düşünceler beyninize üşüşürse, vücut hiçbir zaman armonisine ulaşamaz.